De psychodramaturg

De H.E.L.D. in ‘denken met gevoel’ in de narratieve ruimte

auteur: Mark de Jonge

Inleiding

Een psychodramaturg kan op zeer creatieve wijze alle mogelijke situaties in beeld brengen, structureren en dramatiseren en indien mogelijk, naar een oplossing leiden. Dit gebeurt aan de hand van vragen, problemen, dilemma’s, een ontwikkelingsvraag of een behoefte aan vernieuwing. Het ‘toneel’ van de psychodramaturg kan het theater zijn, een klaslokaal, de groepsruimte, de coachstudio, de kamer van het managementteam of de werkvloer van een bedrijf. Een psychodramaturg creëert een vrije ruimte voor mensen. Hierbinnen kunnen door authentieke rollenspelen en gesprekken, verhalen in mensen en tussen mensen, tot leven worden gebracht. Daarvoor is het belangrijk om als psychodramaturg goed te kunnen luisteren naar de verhalen die de protagonist verteld.

In dit artikel beschrijf ik wat verhalen vertellen en wat naar verhalen luisteren voor mensen kan betekenen. Dit brengt de mensen dieper in contact met zichzelf en vaak ook dichter bij elkaar. Door wat ze vertellen en de wijze waarop mensen hun verhalen vertellen, laten ze zien hoe ze, vanuit hun Handelen en spreken, hun Emotionele beleving, Lichaamsbeleving en Denkbeelden vorm geven aan de rollen die ze spelen in hun verhalen. In de loop der jaren is het me duidelijk geworden, hoe dit de vier belangrijkste zijnswijzen zijn, die de mens ter beschikking heeft. Door het Handelen en spreken, de Emotionele beleving, de Lichaamsbeleving en de Denkbeelden geven we betekenis aan ons leven. Het samenspel van deze vier zijnswijzen noem ik de H.E.L.D. Door als begeleider het bewustwordingsproces van de H.E.L.D bij de verteller te ondersteunen, kan deze de betekenisgeving van het verhaal vollediger ervaren.

De ziel van het gevoelsveld

auteur: Mark de Jonge (2023)

De ziel opent de verbinding tussen ons ik en ons onbewuste zelf, maar laat ons ook de verbondenheid met anderen en de wereld ervaren.
(Hermsen, 2010)

Het was het dagboek ‘ Windstilte van de ziel’ van Joke Hermsen dat mij opnieuw heeft doen nadenken over de ziel. Zij blaast – zoals achter op haar boek staat – het stoffige begrip ‘ziel’ nieuw leven in.

De mens ervaart iets wat hij niet kan waarnemen noch benoemen of beredeneren, maar dat hem wel degelijk beïnvloedt en motiveert. Hij voelt dit surplus als iets duisters en onoverkomelijks, maar ook als iets waaraan hij wel moet gehoorzamen wil hij degene worden die hij is.
(Hermsen, 2010, p. 74)

Vooral deze zin deed mij terugdenken aan ‘de code van de ziel’ een boek van Hillman ( 1997) uit de Jungiaanse traditie. Volgens hem is de mens niet slechts het resultaat van opvoeding en erfelijkheid. “Het menselijk leven is rijker dan onze theorieën erover doen vermoeden.’ schrijft hij. Volgens hem zouden mensen allerlei aspecten van hun leven moeten leren herkennen als sleutels tot hun ziel. Aan de ziel verbindt Hillman ook de roeping. Hij schrijft achter op zijn boek: ‘De roeping is het onzichtbare middelpunt van elk leven dat de fundamentele vraag aan de orde stelt: wat is het diep binnen in mij, waaraan ik gevolg moet geven?’ Dit kan de oorsprong zijn van het volgen van een positief spoor waar je op weg bent naar je bestemming. Dit is niet bovenal een rationeel, maar eerder een intuïtief proces van denken met gevoel. In elke menselijke ziel leeft een sterke drang naar inzicht in de diepere achtergronden van zichzelf en van het ( menselijk) leven als geheel. Hij heeft behoefte deze diepten met een helder bewustzijn te kunnen benaderen. Mensen zijn op zoek naar bezieling in hun leven

Deze bezieling heb ik vaak ervaren bij ontmoetingen in het gevoelsveld, waar mensen zich vaak sterk verbonden voelen met anderen. Ze delen vaak iets dat groter is dan hen zelf, ze raken de ziel van het gevoelsveld.

Verhalen vertellen verandert en organiseert ons geheugen.

auteur: Mark de Jonge

Opmerking van de auteur: dit artikel is een deel van een boek wat ik aan het schrijven ben. De bijgevoegde literatuurlijst zijn niet alleen de referenties toe, maar de volledige literatuurlijst

Verhalen vertellen verandert en organiseert ons geheugen,en onthult sporen naar de ziel

                                                                             Het geheugen is een van de mooiste werkelijkheden van de ziel

                                                                             John O’Donohue

Het mysterie van ons menszijn moet steeds opnieuw worden ondervonden, steeds opnieuw worden gevoeld. De poëzie waarmee de mens is omringd, en die sterke gevoelens kan uitdrukken is slechts één kunstvorm van schoonheid die het diepe gevoelsleven van de mens weerspiegelt. Zoals David Grossman zegt over zijn meer poëtisch geschreven roman Uit de tijd vallen met verhalen over ouders waarvan hun kinderen zijn gestorven; “de kracht van poëzie is dat er wordt iets gezegd, en tegelijkertijd wordt het niet gezegd. Ik had niet anders over het verlies van mijn zoon kunnen schrijven.” Het vertellen van verhalen brengt ons dichter bij onszelf en bij elkaar in het gevoelsveld. We komen door het gebruik van ons eigen unieke taalgebruik dichter bij onszelf, en in de daaruit volgende samenspraak tegelijkertijd tot meer gedeeld begrip. Een vollediger levensverhaal met nieuwe inzichten over onszelf en dierbare anderen.  Dit is een creatief proces waardoor we komen tot een meer samenhangend zelfgevoel.

Mindfulness and Togetherness in Psychodrama

Wat is denken? Wat is voelen? Hoe werken denken en voelen samen? Op welke wijze leidt dit tot bewustzijn? Hoe bevordert het samenspel tussen denken en voelen – de bouwsteen van mindfulness – de creatieve en vaak zo fascinerend effectieve relatie tussen lichaam en geest? Waarom zijn momenten van geraakt worden en kwetsbaarheid niet alleen (soms pijnlijk) gevoelig, maar juist vaak zo inspirerend? Verhalen vertellen en naar verhalen luisteren is de mooiste vorm om dat te doen. Dit brengt de mensen dieper in contact met zichzelf en vaak ook dichter bij elkaar (togetherness). Door wat ze vertellen en de wijze waarop mensen hun verhalen vertellen laten ze zien hoe ze, vanuit hun Handelen en spreken, hun Emotionele beleving, Lichaamsbeleving en Denkbeelden, vorm geven aan de rollen die ze spelen in hun verhalen.

Op het spoor van positief leven. Het lichaam vertelt de weg

Op het spoor van positief leven, het lichaam vertelt de weg.
Positief leven betekent: ons denken ook op een andere manier leren ervaren en benutten. Naast positief denken is minstens zo belangrijk hoe we voelen! Het gaat erom dat denken en voelen samen werken. Denken en voelen vormen tenslotte samen ons bewustzijn. En het mooiste instrument dat ons ter beschikking staat om te denken met gevoel – onszelf bewust te beleven en meer te kunnen sturen – is ons lichaam.
download artikel:Artikel Op het spoor van positief leven. Het lichaam vertelt de weg. 2017

De dertigers zijn een H.E.L.D in positieve psychologie

Dertigersdilemma: Naast een behoefte om hun verhaal te vertellen waarin ze bewuster kunnen worden van hun emoties en gedachten – en zichzelf beter leren kennen – zoeken ze vooral naar praktische handvatten om verder te komen in hun leven. Ze hebben begrijpelijkerwijs haast in deze drukke periode in hun leven. Veel van hun energie gaat naar de opbouw van gezin en werk. In de begeleiding van deze jongeren merkte ik dat een positieve, directe en praktische benadering hen dan ook het meeste aansprak en het beste hielp om antwoorden op hun dilemma’s te vinden. Wanneer jonge mensen veerkracht, hoop en optimisme wordt geleerd dat ze minder gevoelig zijn voor depressies en later meer productieve levens zouden kunnen leiden.

De potentie van het puberend brein.

Waarom verslapen pubers zich zo vaak? Waarom zijn zij het ene moment zo volwassen en het volgende moment zo onmogelijk? Waar komt die tegenstrijdigheid vandaan tussen verantwoordelijk gedrag en ondoordachte risicovolle keuzes? Kunnen zij eigenlijk wel zelfstandig plannen? Hoe komt het dat juist adolescenten vaak uitblinken in sport, kunst en creativiteit? De adolescentie is niet alleen een tijd van risico’s en grenzen, maar ook van unieke mogelijkheden.

Casus: werken met de Kamers van de geest.

Om uit een negatieve kamer van de geest te komen, heb je een positieve kamer nodig. Een casus ter voorbeeld hoe te werken met de Kamers van de geest.

Gedeelde aandacht: manier van voorkomen van een burn-out en scheiding bij dertigers

Hoe kan gedeelde aandacht een burn-out en scheiding voorkomen bij dertigers? Een casus.

Op het spoor van positief leven en werken.

Op het spoor van positief leven en werken: tevredenheid, plezier en liefde als bronnen van effectief handelen.
Wanneer het tempo van effectief handelen wordt bepaald door de waan van de dag, leidt dit vaak tot bewustzijnsvernauwing. Er is weinig positieve ruimte om te voelen, denken en handelen. Er ontstaat een tunnelvisie op wat gedaan moet worden. Als professional raak je teveel uit balans. Je wordt emotioneel uitgeput. Dit gaat ten koste van de creativiteit en de gevraagde effectiviteit. Juist in deze tijd is er duidelijk een grote vraag naar een vorm van effectief werken wat zinvol en verrijkend is. Waar men ook voldoening en energie van krijgt. Ik ben daarom de afgelopen jaren gaan onderzoeken wat nu precies effectief handelen is.